نوستر (Nostr) پروتکلی است که میتواند از همه شبکههای اجتماعی، پیامرسانها و اپهای مختلف میزبانی کند.
از زمانی که ایلان ماسک توییتر را خرید، شبکههای اجتماعی غیرمتمرکز محبوبیت بسیار بیشتری پیدا کردند. البته ایده طراحی این پلتفرمها از زمانی که بیتکوین به شهرت رسید، مطرح شده بود و افرادی مثل «جک دورسی»، همبنیانگذار توییتر، در این مسیر قدم برداشته بودند. اما حالا توجه به یکی از این شبکههای اجتماعی موسوم به نوستر (Nostr) از بقیه بیشتر شده است و بهنظر میرسد که دورسی آن را حتی به بلواسکای ترجیح میدهد.شبکه اجتماعی جدید نوستر آمده است تا به رقابت با ایمیل، وبلاگنویسی، اینستاگرام، توییتر، دیسکورد و حتی تلگرام بپردازد. این برنامه نه صرفاً یک اپلیکیشن، بلکه نوآوری تازهای درزمینه ارسال و دریافت محتواست. نوستر درواقع یک پروتکل است که هر کسی میتواند آزادانه برای آن اپلیکیشن بسازد.
Nostr چیست؟
نوستر نه یک اپلیکیشن، بلکه یک فناوری است. فناوری نوستر رایگان و متنباز است و زمانی که اپها روی این بستر ساخته میشوند، ویژگیهای شبکه جهانی آن، یعنی غیرمتمرکز بودن و مقاومت در برابر سانسور را به ارث میبرند. نام Nostr از عبارت Notes and Other Stuff Transmitted by Relays بهمعنای «یادداشتها و دیگر چیزهایی که با رلهها انتقال مییابند» گرفته شده است و با نماد شترمرغ در میان کاربران شناخته میشود.
چگونه از نوستر استفاده کنیم؟
نوستر اپلیکیشنهای زیادی دارد. یکی از آنها Iris.to نام دارد که برنامهای شبیه به توییتر است. در این اپلیکیشن میتوانید پروفایل بسازید، افراد را دنبال کنید، پیام (کوتاه) متنی بفرستید و پرداخت (بیتکوینی) داشته باشید. برای ورود به این اپ کافی است:
1. به آدرس Iris.to بروید و نام خود را وارد کنید.
2. پروفایل خود را ویرایش و آن را ذخیره کنید.
3. اولین پیام خود را بفرستید.
4. تمام شد! حالا شما درحال استفاده از نوستر هستید!
نوستر چه برتریهایی دارد؟
احتمالاً یکی از دلایلی که باعث شده است حتی جک دورسی علاقه بیشتری به این شبکه اجتماعی داشته باشد، نوآوری این پروتکل در ارائه کنترلهای همهجانبه به کاربران است. نوستر به کاربر اجازه میدهد تصمیم بگیرد که چه زمان و کجا میخواهد کدام دادههای خود را انتقال دهد.
بسیاری از اپلیکیشنهای Nostr به شما اجازه میدهند فهرست رلههای خود را کنترل کنید. برای بررسی رلهها میتوانید به آدرس Nostr.watch بروید تا فهرستی از آدرسهای تمام رلههای عمومی را ببینید. هرچه رلههای بیشتری در این وبسایت داشته باشید، ارتباطاتتان غیرمتمرکزتر میشود.
نوستر یا بلواسکای؛ دورسی چه میگوید؟
رقابت میان شبکههای اجتماعی جدید برای جذب کاربرانی که بهدنبال ترک توییتر هستند، ادامه دارد. این روزها اسامی زیادی شنیده میشود، اما یکی از آنها که از چند سال پیش کار خود را آغاز کرد، بلواسکای نام دارد. ایده این پلتفرم توسط جک دورسی مطرح شد و این پروژه در سال 2019 آغاز گردید. اما دورسی در سال 2021 این شرکت را واگذار کرد.
بلواسکای هم از پروتکلی به نام AT استفاده میکند و بهتازگی اپلیکیشنهای خود را منتشر کرده است، اما هنوز بهاندازه نوستر کاربر ندارد. با وجود اینکه همبنیانگذار توییتر در توسعه بلواسکای نقش داشت، اما او این روزها بیشتر در نوستر دیده میشود. دورسی که پارسال 14 بیتکوین به پروژه Nostr کمک مالی کرده بود، در پاسخ به این سؤال که کدام پلتفرم را ترجیح میدهد، نوشت: «اهمیتی ندارد که من چه فکر میکنم. مهم چیزی است که به نظر شما ارزشمند است. هر دو را امتحان کنید و خودتان نتیجه بگیرید.»
بااینحال، از آنجایی که دورسی حالا فعالیت جدیتری در نوستر دارد، عدهای از کاربران معتقدند او به آینده این شبکه اجتماعی امیدوارتر است. بهنظر میرسد که ایده دورسی مبنی بر اینکه شبکههای اجتماعی باید غیرمتمرکز باشند، با استقبال کاربران مواجه شده است و این پلتفرمها حالا بیش از هر زمان دیگری در معرض توجه قرار دارند.
آینده پروتکل Nostr چه خواهد شد؟
همانطور که گفتیم، نوستر هنوز در روزهای ابتدایی خود بهسر میبرد. اگر با تعدادی از اپهای ساختهشده روی این پروتکل سروکله بزنید، خیلی زود متوجه میشوید که این پروتکل دچار مشکلاتی مثل اسپم، حریم خصوصی و مقیاسپذیری است. خیلی از اپها هم کُند و باگدار هستند.
مهمترین ویژگی این پروتکل غیرمتمرکز بودن و مقاومت در برابر سانسور است. هر کسی که به استفاده از این پروتکل مشغول شود، میتواند بدون نیاز به دریافت مجوز رلههای خود را اجرا و به توسعه شبکه کمک کند.
یکی از مبانی اصلی پروتکلهای آزاد همین است. البته نوستر هنوز در برابر شبکههای اجتماعی بزرگ حرفی برای زدن ندارد و نتوانسته است اینفلوئنسرهای بزرگ را جذب کند. اما این پروتکل پتانسیل این را دارد که آغازگر نسل بعدی شبکههای اجتماعی باشد و جهان را با اپلیکیشنهای خود متحول کند.
بدون دیدگاه